Pokrzywa zwyczajna – Urtica dioica

Szukasz przepisu na zupę pokrzywową, herbatki dla zdrowia i urody, przepisów do stosowania tej cudownej rośliny ? Zastanawiasz się jakie właściwości posiada pokrzywa zwyczajna, jak ją zbierać i przetwarzać ? Czytaj dalej, przygotowałam Tobie w tym artykule różne przepisy z wykorzystaniem pokrzywy zwyczajnej.

Dla większości z nas pokrzywa kojarzy się z uciążliwym chwastem. Pokrzywa zwyczajna jest jednak najpopularniejszą rośliną leczniczą, gdyż wpływa wzmacniająco na cały organizm. Szczególnie wykazuje fantastyczne działanie w leczeniu egzemy dziecięcej, oraz innych chorób skóry.

Łacińska nazwa Urtica wywodzi się od słowa urgens – piekę, palę.

Pokrzywa uwielbia towarzystwo ludzkich siedlisk, ponieważ blisko nich znajdują się odpadki, które produkujemy i są one bogate w azot.

Do jedzenia nadają się całe młode wiosenne rośliny, a później wyłącznie młode listki ze szczytu pędów.

Żelazo zawarte w pokrzywie jest dobrze przyswajalne przez organizm, ponieważ towarzyszy mu witamina C.

Dlatego pokrzywa zwiększa poziom hemoglobiny i liczbę czerwonych krwinek, leczy anemię spowodowaną niedoborami żelaza oraz tzw. zmęczenie wiosenne.

Ważne – starsze pędy są twarde i łykowate, zawierają kryształy krzemionki i mogą uszkodzić układ pokarmowy.

Właściwości lecznicze pokrzywy odkryto już w starożytności. Lekarz grecki Hipokrates wskazywał na możliwość wykorzystania jej w terapii. Pokrzywę stosowano jako środek do tamowania krwotoków. Arabowie używali nasion pokrzywy wymieszanych z miodem, jako środka przeciwko impotencji. Uważano, że jak wszystkie rośliny lecznicze, pokrzywa posiada nadzwyczajną moc. Tkaniny wyplatane z jej włókien miały chronić przed chorobami i zabezpieczać przed złymi siłami.

U Niemców i Rosjan był zwyczaj gotowania wiosennych pędów pokrzywy, przyrządzanych na szpinakowy sposób – w ten sposób regenerowano organizm nadszarpnięty zimą.

Na wiosnę warto ją jeść codziennie, by odbudować swoje zdrowie po zimie.

Pokrzywa – „biwakowa lodówka”

Jeżeli owiniemy mięso, ryby (wypatroszone) lub ser zielem pokrzywy, dłużej zachowają świeżość.

W Polsce występują trzy gatunki pokrzywy:

• konopiolistna – parzące włoski posiada tylko na kwiatostanach;
• zwyczajna – dochodząca do 2 metrów
• żegawka – ma około 0,5m wysokości, cała pokryta parzącymi włoskami

W skrócie:

• pokrzywa zwyczajna jest rośliną wieloletnią;
• kwitnie od czerwca do października;
• owocem jest orzeszek;
• całą roślinę pokrywają parzące włoski zawierające kwas mrówkowy;
• liście zawierają kwasy organiczne, witaminy A, E, C, B, K, flawonoidy, garbniki, chlorofil, związki aminowe, sole mineralne (magnezu, manganu, fosforu, żelaza, potasu, krzemu), fitosterol, lecytyna;
• surowcem zielarskim są liście i korzenie;
• pokrzywę zbiera się od maja do września w dni pogodne;
• pokrzywa po zwiędnięciu traci właściwości parzące;

Pokrzywa rośnie powszechnie w miejscach wilgotnych, zacienionych, w zaroślach, na cmentarzach, na nieużytkach oraz w ogrodach.

Działanie:

• moczopędne;
• ściągające;
• przeciwbiegunkowe;
• wzmacniające;
• odżywcze;
• krwiotwórcze;
• przeciwkrwotoczne – hamuje krwawienie;
• odtruwa i poprawia trawienie oraz przemianę materii – poprawia pracę wątroby;
• obniża poziom cukru we krwi;
• pobudza laktację;

Zastosowanie:

Wewnętrznie:

• pokrzywa stosowana do wewnątrz jest środkiem wspomagającym w leczeniu różnego rodzaju krwawień (krwioplucie, wymioty krwawe, krwinkomocz, krwawienia z nosa, hemofilia),
• wspomaga leczenie anemii, ogólnego osłabienia
• wyciągi wodne stosuje się w schorzeniach dróg moczowych, obrzękach, nieżytach żołądkowo – jelitowych, zaburzeniach metabolicznych, w początkowym stadium cukrzycy i chorobie reumatycznej, schorzeniach skórnych;

Czopek z waty zwilżony sokiem z pokrzywy, wprowadzony do otworu nosa, wstrzymuje krwawienie.

Zewnętrzne:

• używa się do płukania jamy ustnej i gardła;
• do okładów i przemywania w stanach zapalnych skóry oraz owrzodzeniach;
• używa się do irygacji w upławach i zapaleniach pochwy;
• kąpiele i parówki z dodatkiem pokrzywy mają działanie tonizujące i oczyszczające;
• odwar z korzenia pokrzywy używany jest do pielęgnacji włosów, zwalcza łupież i łojotok;

Zbiór i suszenie:

• liście zbieramy przed kwitnieniem rośliny;
• wczesną wiosną i jesienią zbieramy korzenie i kłącza – wykopujemy je, oczyszczamy z ziemi, odcinamy części nadziemne, myjemy i suszymy w temp. do 40 stopni C.
• liście rozkładamy na cienkie warstwy, suszymy w przewiewnym, zacienionym miejscu w temp. otoczenia lub w suszarni do 40 stopni C;
• pokrzywa łatwo się zaparza i brunatnieje, dlatego ważne są cienkie warstwy podczas suszenia;
• przy zbiorze pokrzywy należy nakładać rękawice;

Przechowywanie:

• ususzoną roślinę trzymamy w suchym i ciemnym miejscu.

Pokrzywowy wywar przeciw szkodnikom

Wyciąg z pokrzywy, przygotowuje się zalewając młode liście pokrzyw wodą (ok. 0,5 kg świeżego ziela na 5 litrów wody).

Zalane liście odstawiamy na ok. 1 dobę w ciepłe miejsce. Gotowy płyn stosujemy bez rozcieńczenia.

Takim preparatem opryskujemy rośliny przez cały sezon wegetacyjny (odstrasza mszyce i przędziorki).

Sok z miodem – idealny na zimę

Miód z sokiem świeżej pokrzywy konserwuje się dwa do trzech lat. Pokrzywę należy opłukać przegotowaną wodą, przekręcić w maszynce do mięsa, wycisnąć sok. Rozpuścić miód w garnku na gazie nieznacznie podgrzewając. Jedną część soku z pokrzywy plus cztery części miodu wymieszać, wlać do słoików twistowych. Dzieciom podawać dwa razy dziennie 1 łyżeczkę przez całą zimę.

Herbatka – Wspaniała cera

Herbatka dla tych, którzy marzą o wspaniałej cerze. Naprawdę czyni cuda!

40 g dymnicy

40 g liści pokrzyw

20 g liści orzecha włoskiego

1 filiżanka wrzątku (150/ 200 ml)

2 łyżeczki mieszanki zaparzać przez 10 minut w filiżance wrzątku.

Herbatka pokrzywowa

1 łyżka pokruszonych suszonych liści pokrzyw

1 filiżanka wrzątku (150/ 200ml)

Pokrzywę zaparzać przez 10 minut. Herbatkę można lekko posłodzić miodem gryczanym, który uzupełnia smak pokrzywy, ogólnie wzmacnia i jest zalecany przy zmęczeniu.

Miód pokrzywowy

Składniki: na 2 słoiczki po ok. 200 ml

2 łyżki zmielonej suszonej pokrzywy

2 łyżki zmielonych suszonych płatków nagietka

500 g miodu kremowego

Sposób przygotowania:

Miód podgrzać w kąpieli wodnej do temperatury 40 stopni C. Dodać zmielone i przesiane przez sito zioła, dokładnie wymieszać i przełożyć do słoików.

Miód kremowy można zastąpić płynnym miodem, ale zioła zamiast osiadać w nim równomiernie, wypływają na powierzchnię.

ZUPA POKRZYWOWA NA KASZY JAGLANEJ – przepis z książki „Pyszne chwasty”

Składniki – 4 porcje

• duży pęczek (ok. 100 g., czyli 1l) młodych listków pokrzywy
• 1 mała pietruszka
• 1 marchew
• 1 cebula
• 1,2 l bulionu warzywnego lub drobiowego
• 1/2 szklanki surowej kaszy jaglanej
• oliwa do smażenia
• sól, pieprz

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA

Pietruszkę, marchew i cebulę obrać, zetrzeć i poddusić chwilę na oliwie. Zalać bulionem, wrzucić przepłukaną kaszę jaglaną. Gotować, aż kasza będzie miękka (ok. 10 minut)

Pokrzywy umyć, przelać na sicie gorącą wodą, dodać do zupy. Gotować przez 2 – 3 minuty i zmiksować.

SMACZNEGO!!!

Więcej artykułów w zakładkach poniżej:

• Kolorowe kredki (8)
• Kraina wiedzy (6)
• Podróż sentymentalna (7)
• Polna apteka (4)
• Refleksje (4)

Literatura:

• Pyszne chwasty. Małgorzata Kalemba – Drożdż, Bielsko Biała 2014.
• Herbatki dla zdrowia i urody. Pierrette Nardo, tłumaczenie Zofia Pająk, Kielce 2017.
• Zielnik dla każdego. Jan Rogala, Robert Maciej, Dressler Dublin 2020.
• Rośliny lecznicze – Kolekcje Muzeum Rolnictwa im. Ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu, Ciechanowiec 2016.
• Natura i zdrowie – Zioła. David Hofman. Wielka Brytania 1996.
• Zielarnia – jak czerpać ze skarbów natury. Jan Andrzej Kozłowski, Teresa Wielgosz, Joanna Nawrot, Gerard Nowak, Renata Dawid – Pać, Sebastian Kuczyński.
• Ziołowe królestwo. Jan Andrzej Kozłowski, Teresa Wielgosz, Joanna Cis, Ewa Aszkiewicz, Romana Chojnacka, Jolanta Przytuła, Ludmiła Woźniak, Kinga Kłosińska, Małgorzata Klorek, Renata Dawid – Pać, Sebastian Kuczyński.
• Poradnik zdrowia – apteka natury. Jadwiga Górnicka. Warszawa 1994
• Zdjęcia – pixabay.com