Czarnuszka Siewna

Czarnuszka pochodzi z południowo – zachodniej Azji i basenu Morza Śródziemnego. Jest ziołem o długiej historii, chwast zbożowy, niekiedy dziczejący z uprawy.

Czarnuszka w naszym klimacie jest wyłącznie rośliną uprawianą. Pochodzi z krajów o cieplejszym klimacie, pomimo tego rośnie i udaje się w naszych warunkach. Lubi glebę ogrodową szybko nagrzewającą się, pulchną i dobrze odchwaszczoną. Odczyn gleby powinien być zasadowy.

Czarnuszka nie znosi gleb gliniastych, piaszczystych czy też podmokłych. Na takich terenach znacznie obniża swoje plony.
Najczęściej sieje się ją po warzywach na oborniku. Okres wysiewu przypada na kwiecień wprost do gruntu. Wysiewa się ją w rzędach co 30 cm na głębokości 1 cm.
Na 10 m2 potrzebne jest około 15 g nasion. Zasiew należy przyklepać w celu lepszego podsiąkania, jeżeli w tym okresie wystąpi susza należy pamiętać o podlewaniu.
Do kiełkowania nasiona wymagają zupełnej ciemności – nawet krótkie naświetlanie może powstrzymać ten proces. W początkowym etapie wzrostu należy starannie odchwaszczać grządki i w razie potrzeby podlewać.

Jest to roślina jednoroczna z rodziny jaskrowatych. Dorasta do 40 cm wysokości. Liście są pierzastodzielne i bardzo wąskie. Kwiaty posiadają kolor niebieskawy z czarnymi pręcikami. Owoc czarnuszki składa się z 5 – 10 zrośniętych mieszków zawierających czarne aromatyczne nasiona. Kwitnie czerwiec – lipiec.

• we wrześniu dojrzewają owoce. które należy ściąć razem z częścią pędu i wysuszyć
• zbiera się je w momencie kiedy są czarne
• podczas procesu suszenia torebki otwierają się, należy wysypać z nich nasiona, oczyścić na sicie i jeszcze raz starannie dosuszyć.

Surowcem zielarskim są nasiona zawierające:

• olejek eteryczny (0,8 do 1,5%)
• glikozyd saponinowy (melantyna)
• goryczki
• garbniki
• tłuszcze (40%).

• działa rozkurczowo – rozluźnia mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i dróg moczowych, zwiększa wydzielanie moczu
• działa wykrztuśnie, stymulując wydzielanie śluzu w drogach oddechowych, ułatwiając ich samooczyszczanie
• jest środkiem mlekopędnym zalecanym kobietom karmiącym
• napar z nasion stosowano w schorzeniach żołądkowych
• ma działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, antybakteryjne, antywirusowe, przeciwgrzybicze
• wykazuje właściwości antyrakowe
• chroni żołądek i wątrobę
• znajduje zastosowanie w terapii chorób autoinmunologicznych takich jak toczeń,, łuszczyca, reumatyzm, alergie
• stosowana w leczeniu dermatozy, atopowego zapalenia skóry, łuszczycy,zakażenia grzybami, astmy, nieżytu oskrzeli, tchawicy, krtani i gardła, przy kaszlu, w stanach zapalnych płuc, nieżycie zatok, chorobach układu żółciowego, kamicy żółciowej, przewlekłym nieżycie nosa, w tym alergicznym

W lecznictwie ludowym używano czarnuszki jako środek moczopędny, przeciwdziałający nadmiernej fermentacji, jelitowej, regulujący krwawienia miesięczne.

• Wygraj zdrowie z naturą; Aleksander Pawłowski, Dominika Szeląg; Ożarów Mazowiecki 2019
• Zioła; K. Mikołajczyk, A. Wierzbicki; Warszawa 1983
• Zioła w polskim domu,; Danuta Tuszyńska – Kownacka, Teresa Starek; Warszawa 1987
• Zioła – naturalne lekarstwa z pół i ogrodów, Warszawa 2017