Pokrzywa zwyczajna

Pokrzywa uwielbia towarzystwo ludzkich siedlisk, ponieważ blisko nich znajdują się odpadki, które produkujemy i są one bogate w azot. Pokrzywa rośnie powszechnie w miejscach wilgotnych, zacienionych, w zaroślach, na cmentarzach, na nieużytkach oraz w ogrodach.

Do jedzenia nadają się całe młode wiosenne rośliny, a później wyłącznie młode listki ze szczytu pędów. Pokrzywa zwyczajna jest rośliną wieloletnią. Kwitnie od czerwca do października. Owocem jest orzeszek. Całą roślinę pokrywają parzące włoski zawierające kwas mrówkowy.

• liście zbieramy przed kwitnieniem rośliny
• wczesną wiosną i jesienią zbieramy korzenie i kłącza – wykopujemy je, oczyszczamy z ziemi, odcinamy części nadziemne, myjemy i suszymy w temp. do 40 stopni C
• liście rozkładamy na cienkie warstwy, suszymy w przewiewnym, zacienionym miejscu w temp. otoczenia lub w suszarni do 40 stopni C
• pokrzywa łatwo się zaparza i brunatnieje, dlatego ważne są cienkie warstwy podczas suszenia.
• przy zbiorze pokrzywy należy nakładać rękawice.

Żelazo zawarte w pokrzywie jest dobrze przyswajalne przez organizm, ponieważ towarzyszy mu witamina C.

Liście zawierają:

• kwasy organiczne
• witaminy A, E, C, B, K
• flawonoidy
• garbniki
• chlorofil
• związki aminowe
• sole mineralne (magnezu, manganu, fosforu, żelaza, potasu, krzemu)
• fitosterol
• lecytynę

• pokrzywa zwiększa poziom hemoglobiny i liczbę czerwonych krwinek, leczy anemię spowodowaną niedoborami żelaza oraz tzw. zmęczenie wiosenne
• moczopędne
• ściągające
• przeciwbiegunkowe
• wzmacniające
• odżywcze
• krwiotwórcze
• przeciwkrwotoczne – hamuje krwawienie
• odtruwa i poprawia trawienie oraz przemianę materii – poprawia pracę wątroby
• obniża poziom cukru we krwi
• pobudza laktację
• pokrzywa stosowana do wewnątrz jest środkiem wspomagającym w leczeniu różnego rodzaju krwawień (krwioplucie, wymioty krwawe, krwinkomocz, krwawienia z nosa, hemofilia),
• wspomaga leczenie anemii, ogólnego osłabienia
• wyciągi wodne stosuje się w schorzeniach dróg moczowych, obrzękach, nieżytach żołądkowo – jelitowych, zaburzeniach metabolicznych, w początkowym stadium cukrzycy i chorobie reumatycznej, schorzeniach skórnych
• kąpiele i parówki z dodatkiem pokrzywy mają działanie tonizujące i oczyszczające
• używa się do irygacji w upławach i zapaleniach pochwy
• pokrzywa sprawdza się do okładów i przemywania w stanach zapalnych skóry oraz owrzodzeniach

Łacińska nazwa Urtica wywodzi się od słowa urgens – piekę, palę.

Właściwości lecznicze pokrzywy odkryto już w starożytności. Lekarz grecki Hipokrates wskazywał na możliwość wykorzystania jej w terapii. Pokrzywę stosowano jako środek do tamowania krwotoków. Arabowie używali nasion pokrzywy wymieszanych z miodem, jako środka przeciwko impotencji. Uważano, że jak wszystkie rośliny lecznicze, pokrzywa posiada nadzwyczajną moc. Tkaniny wyplatane z jej włókien miały chronić przed chorobami i zabezpieczać przed złymi siłami.

U Niemców i Rosjan był zwyczaj gotowania wiosennych pędów pokrzywy, przyrządzanych na szpinakowy sposób – w ten sposób regenerowano organizm nadszarpnięty zimą.

• Pyszne chwasty. Małgorzata Kalemba – Drożdż, Bielsko Biała 2014.
• Herbatki dla zdrowia i urody. Pierrette Nardo, tłumaczenie Zofia Pająk, Kielce 2017.
• Zielnik dla każdego. Jan Rogala, Robert Maciej, Dressler Dublin 2020.
• Rośliny lecznicze – Kolekcje Muzeum Rolnictwa im. Ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu, Ciechanowiec 2016.
• Natura i zdrowie – Zioła. David Hofman. Wielka Brytania 1996.
• Zielarnia – jak czerpać ze skarbów natury. Jan Andrzej Kozłowski, Teresa Wielgosz, Joanna Nawrot, Gerard Nowak, Renata Dawid – Pać, Sebastian Kuczyński.
• Ziołowe królestwo. Jan Andrzej Kozłowski, Teresa Wielgosz, Joanna Cis, Ewa Aszkiewicz, Romana Chojnacka, Jolanta Przytuła, Ludmiła Woźniak, Kinga Kłosińska, Małgorzata Klorek, Renata Dawid – Pać, Sebastian Kuczyński.
• Poradnik zdrowia – apteka natury. Jadwiga Górnicka. Warszawa 1994