Są pszczoły, jest życie!

Cztery piąte wszystkich żyjących na Ziemi stworzeń to owady. Pszczoły, trzmiele, a także wiele innych owadów pełnią jedną z najważniejszych funkcji na świecie. Jaką? Zapylają umożliwiając w ten sposób zapłodnienie roślin. Ta bardzo ciężka i mozolna praca sprawia że zwiększają się nasze plony oraz przybywa mnóstwo roślin, które stają się pożywieniem dla wielu gatunków zwierząt. Swoją pracę pszczoły wykonują nieodpłatnie, można by rzec że pracują charytatywnie. Z efektów tej pracy my ludzie korzystamy każdego dnia.

• 

• 

https://youtu.be/MSNgAGnnel4

Ludzie bardzo często wrzucają do jednego worka pszczołę z osą. Nie są one krewnymi! Nie chcę oczerniać os, ale to zazwyczaj właśnie one latem bzyczą nad naszymi stołami zastawionymi jedzeniem. To głównie osy lądują w szklankach z sokiem, czy też przy kawałku wyśmienitej szarlotki.

Faktem jest jednak to, że zarówno pszczoły jak i osy zapylają nasze rośliny.

Pszczoły (robotnice) są nieco mniejsze od os, osiągają 12-15 mm długości, podczas gdy osa nawet 25 mm.

• 

Jak poznać pszczołę?

• ma ciemnobrązowe, szare lub brązowo żółte pokryte włoskami ciało i włochate odnóża;
• mieszka w ulu lub buduje gniazda w osłoniętych przestrzeniach, tworząc tam równoległe plastry z wosku – jeżeli zbuduje gniazdo w ścianie nie musimy się obawiać nie wpływa to na konstrukcję budynku;
• zimuje w swojej rodzinie wraz z matką, gdy nadchodzi wiosna matka zaczyna składać jaja – podczas gdy robotnice karmią larwy, sprzątają, budują plastry, strzegą i dostarczają żywność;
• nie jest agresywna, ale może zaatakować, jeśli poczuje się zagrożona;
• żądła używa wyłącznie w niebezpiecznej dla siebie sytuacji. Jest ono wyposażone w haczyki, które łatwo zaczepiają się w ofierze i wyrywają aparat żądłowy – pszczoła wówczas ginie;

Włochata wegetarianka

Czy wiecie że pszczoły są wegetariankami w przeciwieństwie do swoich krewnych? Żywią się nektarem kwiatowym. Pszczoły miodowe mają trąbkę przystosowaną do wysysania nektaru z płytkich kwiatów. Dla porównania trzmiele mają dłuższą trąbkę i mogą wysysać nektar z rurkowatych kwiatów. Pszczoły zbierają też pyłek kwiatowy, zanoszą go do gniazda i karmią nim młode.

Mniszek pospolity jest bardzo lubiany przez pszczoły i pszczelarzy, jednak przez mnóstwo ludzi nazywany chwastem. Mniszek produkuje duże ilości wartościowego pyłku i nektaru.

Ile kwiatów dziennie odwiedza pszczoła

Pszczoła miodna potrafi zrobić do 10 kursów dziennie wylatując w poszukiwaniu pożywienia. Jedna wyprawa to około 1000 odwiedzonych kwiatków – zaopatruje się tam w nektar. Sumując, każdego dnia może więc usiąść na 10 000 kwiatów. Niesamowite, prawda?

Kiedy pszczoła zostaje królową

Rola, jaką pełni pszczoła w roju zależy od tego, co zjada. Czy wiecie że królowa pszczół ma specjalną dietę? Jak na królową przystało, traktowana jest po królewsku. Robotnice budują duże komórki dla młodych królowych. Karmią je specjalną papką, zwaną mleczkiem pszczelim, produkowaną przez gruczoły gardzielowe robotnic.

Tylko niektóre pszczoły są królowymi. Dorosła królowa produkuje substancję chemiczną, która rozprzestrzenia się na wszystkie robotnice, hamując ich rozwój. Robotnice czyszczą i karmią królową, a nawet wynoszą jej odchody.

Gdy królowa słabnie, albo rój jest zbyt duży, substancja przestaje działać i kolejna pszczoła ma szanse zostać królową.

Dorosła królowa może żyć do 5 lat (robotnice tylko 6 tygodni)

Trutnie – leniwi kawalerowie

W pszczelej rodzinie mieszka od 200 do kilku tysięcy trutni.

Są jedynymi męskimi mieszkańcami ula. Nie biorą udziału w codziennej pracy. Ich główne zadanie to zapłodnienie królowej matki. Niestety po kopulacji organ płciowy trutnia odrywa się, a taki kawaler pada martwy. Te trutnie, które nie kopulują żyją około 45-90 dni. Wiodą próżniaczy żywot.

Pszczeli taniec

Kiedy pszczoła powraca z udanej wyprawy po pyłek, tańczy na plastrze miodu otoczona innymi robotnicami. Każdy ruch w tańcu ma ogromne znaczenie, mianowicie mówi jak daleko jest źródło pożywienia i w jakim kierunku w stosunku do Słońca trzeba lecieć.

Badania wykazały, że pszczoły w trakcie poszukiwania jedzenia są w stanie wziąć pod uwagę okrągły kształt Ziemi i uwzględniają go w typowym „tańcu”. W dodatku znając potrzebne kąty, przekazują sobie informacje jak daleko w danym kierunku należy się udać.

Miodek – złoty cud

Gdy woda wyparuje z przechowywanego nektaru lub zmienia się w gaz, to co zostanie w plastrze nazywamy miodem. Miód jest jedynym środkiem spożywczym, który zawiera wszystkie składniki odżywcze niezbędne do podtrzymania życia. Miód to wyjątkowy naturalny produkt składający się z fruktozy, glukozy, niewielkich ilości zwykłego cukru (sacharozy) i innych cukrów, wody oraz kilku procent enzymów, minerałów i witamin.

Miód się nie psuje. Odkrywca, który znalazł w egipskim grobowcu słoik z miodem sprzed 2000 lat, powiedział, że smakuje pysznie!

• 

• 

Dodatkowe ciekawostki:

• Europejscy osadnicy przywieźli pszczoły do obu Ameryk około XVII wieku;
• Gdy pszczoły wracają z nektarem to dosłownie go zwracają wprost w paszcze robotnic, które albo go jedzą, albo odkładają w komórkach plastra.
• Pszczoły używają długich rurek (ssawek)
•  Jednymi z największych naturalnych wrogów pszczoły są szerszenie. Wysyłają zwiadowcę, który ma za zadanie zlokalizować gniazdo, po czym  atakują siedliska całą gromadą, niszcząc je i zjadając larwy. Pszczoły bronią się otaczając szerszenia, który przybywa do kolonii – tworzą zwartą kulę. Napastnik znajdujący się w środku ginie po 10 minutach na skutek przegrzania (temperatura wewnątrz takiej kuli wzrasta do ok. 50°C).
• Pszczoły porozumiewają się za pomocą tańców i wydawania dźwięków.
• Pszczoły muszą odwiedzić około 4 milionów kwiatów, aby zebrać nektar na 1 kg miodu
• Pszczoła to jedyny owad, którego wytwarzaną dla siebie żywność zjada człowiek.
• Pszczoła robotnica może wyprodukować w swoim życiu miód w ilości 1/12 łyżeczki od herbaty.
• Pszczoły robotnice to dziewczyny.
•  Królowe pszczoły mogą żyć do 5 lat, składają około 3 000 jaj dziennie
• Pszczoła podczas lotu zużywa 2 mg cukru/1 km
• Podczas lotu pszczoła wykonuje 350-435 ruchów skrzydłami na sekundę, czyli 11 400 razy na minutę.
• Błędnie uważa się, że królowe – matki nie posiadają żądła. Używają go jednak tylko do walk z innymi matkami. To dlatego nie żądlą hodujących je pszczelarzy.
• Pszczoła żądli tylko raz, potem umiera – pozbywając się żądła, wykrwawia się.
• Aby uniknąć użądlenia przez pszczołę najlepiej stać nieruchomo.
• Wiosną i latem pszczoły pracują około 8 godzin dziennie.
• Ponieważ w ulu jest ciemno, pszczoły znajdujące się wewnątrz komunikują się za pomocą dotyku.

Na pierwszy rzut oka pszczoły wydają się zwykłymi owadami. Tak jednak nie jest. Są niesamowicie mądre, działają według ustalonych schematów. Któż mógłby pomyśleć, że pszczoły wiedzo o tym, że Ziemia jest okrągła?

Wiersz – Rozmowy przy plastrze miodu…

autor: Agata Markiewicz

Bzy, bzy – koleżanko słyszałaś, że chwasty trującym płynem polewają?
Tak wiem, wiem oni serca nie mają.
Moje skrzydła biedne i płuca skażone,
spójrz na me paski na grzbiecie, są już poparzone.
Pracować nie mam siły, a tak lubię tworzyć miodek.
No trudno……Chcą wojny poczują wkrótce głodek!!!

Więcej artykułów w zakładkach poniżej:

• Kolorowe kredki (8)
• Kraina wiedzy (6)
• Podróż sentymentalna (7)
• Polna apteka (4)
• Refleksje (4)

Literatura:

• „5000 niesamowitych faktów” National Geographic Kids – Wydawnictwo Olesiejuk
• Mini encyklopedia – Zwierzęta. Camilla de le Bedoyere. Tłumaczenie Magda Chrobak. wyd. 2019
• Encyklopedia Przyrody – pytania i odpowiedzi – Wydawnictwo Olesiejuk. wyd. 2009
• Pszczoły. Opowieść o pasji i miłości do najważniejszych owadów na świecie – Joachim Petterson
• Zdjęcia – pixabay.com